Op de vrijeschool gaat het nadrukkelijk niet alleen om het kwalificerende aspect van het onderwijs, maar wordt ook ruimschoots aandacht geschonken aan het socialiserende- en het subjectiverende aspect (Mayo, 2015). Uit de doelstellingen en didactiek van het vrijeschoolonderwijs komt voort dat het vrijeschoolonderwijs bij de leerling een authentieke wil om te leren wil wekken. Deze wil kan vergeleken worden met het begrip ‘autonome motivatie’ zoals Ryan en Deci (2000) hebben beschreven. Wanneer een leerling autonoom gemotiveerd is dan leert de leerling uit zichzelf zonder dat er sprake is van controle of dwang. Autonome motivatie wordt gevoed wanneer de leerling het gevoel heeft dat hij/zij competentie, betrokkenheid en autonomie ervaart welke weer worden gevoed door het krijgen van effectieve feedback.

Een goed toetsbeleid voor de vrijeschool moet met bovenstaande factoren rekening houden. Dat wil zeggen niet te veel nadruk op cijfers en de leerling vertrouwen geven in de eigen bekwaamheid. Op dit moment komen de doelstellingen van het vrijeschoolonderwijs nog onvoldoende terug in de wijze waarop er op de Stichtse Vrije School wordt getoetst. Toetsen worden vooral ingezet als sluitstuk van het leerproces. Leerlingen ervaren dat zij onvoldoende feedback krijgen op het gemaakte werk. Daarnaast wordt geconstateerd dat de toetspraktijk lijkt te zijn losgezongen van het leerproces.

Om ervoor te zorgen dat de toetspraktijk beter aansluit bij de doelstellingen van het vrijeschoolonderwijs is gezocht naar een gezamenlijke visie die gedragen wordt door schoolleiding, leraren, ouders en leerlingen van de Stichtse Vrije School. Deze visie luidt: “Toetsen moeten in ieder geval dienend zijn aan de pedagogiek en didactiek van de vrijeschool, daarnaast kunnen toetsen ook dienend zijn aan de wettelijke kwalificatie-eisen.” Omdat de school uitgaat van autonomie van de leraar is het van belang dat deze visie wordt doorleefd door alle leraren. De school wil immers geen algemene voorschriften opleggen aan haar leraren ten aanzien van de wijze van toetsen. Het bieden van adequate scholing aangaande het geven van effectieve feedback en het construeren van toetsen is hierbij van groot belang.

In de school zijn al goede voorbeelden te vinden van vormen van toetsen die passen bij de doelstellingen en didactiek van het vrijeschoolonderwijs. Middels intervisie kunnen leraren van elkaar leren om de visie te vertalen naar de eigen onderwijspraktijk. Tenslotte is het van belang dat leraren zich bewust zijn van hun eigen toetspraktijk en de wijze waarop zij met leerlingen, ouders en elkaar communiceren over de voortgang van de leerling. Een cijfer geeft immers niet aan hoe een leerling zichzelf kan verbeteren. Het toetsbeleid is inmiddels in de dMR besproken en zal volgend schooljaar nader worden ingevoerd.